صنعت ساختمان انقلابی ترین نگرش نسبت به جهان مدرن و مقتضیات و خصوصیات آن درجنبش فوتوریسم در ایتالیا در پیش از جنگ جهانی اول ظهور کرد .
بانیان و پدید آورندگان
این مکتب فکری و هنری خواستار جهانی بودند که یکسره خود را با شرایط جدید به وجود
آمده در اثر انقلاب صنعتی و ظهور تکنولوژی جدید تطبیق دهد و آنچه را که مربوط به
گذشته و جهان قبل از صنعت مدرن است ، به بوته فراموشی ،و یا بعبارتی به زباله دان
تاریخ بسپرد .بنیانگذار این سبک ، نویسنده و نقاش ایتالیایی فیلیپوتوماسو مارینتی
تحصیل کرده دانشگاه سوربن فرانسه بود . وی درسال 1909 در رومه معروف فیگارو در
پاریس منشو ر فوتوریسم را منتشر کرد. او در بخشی از این منشور می نویسد : « ما
تاکید می کنیم که زیبایی جهان توسط زیبایی جدیدی به نام سرعت ، غنای فزون تری
یافته است »صنعت ساختمان
از معماری به مفهوم قدیمی و کلاسیک شده است .
این جمله را می توان به موضوع اصلی این سبک تلقی کرد. این جنبش به سرعت حوزه
فکری و هنری پیشرو در ایتالیا را تحت تاثیر قرار داد . در طی مدت کوتاهی ، نویسندگان ،
نقاشان ، مجسمه سازان ، معماران ، طراحان صحنه ، موسیقیدانان و فیلمسازان معروف
ایتالیا به این جنبش گرویدند .
آنها معتقد بودند که تحولات بنیادی که با سرعتی شتابان جهان قرن جدید را تغییر داده ، باید در همه عرصه ها نمود و بروز پیدا کند و می بایست
خود را کاملا در مسیر آهنگ این تحولات قرار داد . عصر حرکت و سرعت باید نمودی بارز در
هنر مناسب این عصر داشته باشد . برای اولین بار پس از گذشت حدود سه قرن از ظهور
سبک باروک در ایتالیا (قرن 17 ) بود که مجددا این کشور بعنوان خاستگاه اندیشه و
سبکی جدید در هنر مطرح گردید. به همین دلیل پیروان این جنبش خود را نخستین جوانان
ایتالیا پس از قرن ها خواندند . بعد از پیوستن یک معمار جوان و تازه فارغ التحصیل به نام
آنتونیوسانت الیا و انتشار منشور معماری فوتوریست در سال 1914 توسط وی ،
سبک فوتوریسم رسما وارد حوزه معماری شد . نکات مهم ذکر شده توسط سانت الیا در
این منشور که زیر بنای فکری این جنبش در حیطه معماری و شهرسازی را تشکیل می
داد به این قرار است. صنعت ساختمان
«ما در خیابانهایی که برای نیازهای بشر چهار، پنج، شش قرن پیش ساخته شده زندگی
می کنیم . محاسبات براساس مقاومت مصالح ، استفاده از بتن آرمه و فولاد ، مانع
از معماری به مفهوم قدیمی و کلاسیک شده است .
ما دیگر این احساس را نداریم که مردان کلیساهای بزرگ ، قصرها و تریبون ها هستیم . ما
مردان هتلهای بزرگ ، ایستگاه های راه آهن ، خیابانهای وسیع ، بنادر عظیم ، بازارهای
سر پوشیده ، رواقهای روشن ، جاده های مستقیم و تخریب های سودمند هستیم .ما
باید شهر فوتوریسم را همچون یک کارگاه کشتی سازی هناور و پر هیاهو ، متحرک و فعال
با تمام جزئیاتش ، ابداع و مجددا بازسازی کنیم . خانه فوتوریسم باید همانند یک ماشین
عظیم باشد . آسانسورها دیگر نباید همچون سوراخ های کرم در گوشه های راه پله پنهان
شوند . خود قفسه راه پله به دلیل بلا استفاده بودن ، باید حذف شود . آسانسورها می
بایست همانند اژدهایی ساخته شده از آهن و شبیه بر پیکر ساختمان بالا روند .
خانهساخته شده با بتن شیشه و آهن و عاری از نقاشی و مجسمه و غنی به سبب
خطوط و برجستگی هایش ، و بسیار زشت به لحاظ سادگی مکانیکی اش ، با توجه به
احتیاجات و نیازها و نه بر طبق قوانین شهرداری ساخته خواهد شد .تزئین بایستی
برچیده شود . . همه چیز باید دگرگون گردد .بیایید بناهای تاریخی ، پیاده رو ها ، پاساژها
و راه پله ها را واژگون کنیم . بیایید خیابانها و میدان ها را پایین ببریم و سطح شهر را بالا بیاوریم . .
همانگونه که پیشینیان منبع الهام خود در هنر را در طبیعت جست و جو می کردند ، ما
باید منبع الهام خود را در جهان مکانیکی که بوجود آورده ایم پی جویی کنیم . .
هر نسلی باید شهر خود را بسازد . »
سانت الیا در ابتدا تحت تاثیر نهضت هنر نو و خصوصا البریش قرار داشت .
اگر چه سانت الیا هیچ ساختمانی به سبک فوتوریسم احداث نکرد ، ولی کار بزرگ او
علاوه بر تبیین منشور معماری فوتوریسم ، ترسیم شهر جدید مطابق با اصول نظری
جنبش فوتوریسم بین سالهای 1914-1913 بود . تصاویر این شهر خیالی بسیار مدرن
شامل یکسری آسمانخراشهای بسیار مرتفع ، بدون هیچگونه تزئینات و رجعت به تاریخ بود
. از زیر و مجاور این سازه های بتنی و فولادی عظیم ، پل ها و خطوط ارتباطی برای
اتومبیل ، قطار و مترو در چندین طبقه عبور می کرد . وی شهرهایی را در ذهن خود تصور
کرده بود که مشابه آن درآن زمان در اروپا وجود نداشت . شاید فقط نمونه های ناقص و
ابتدایی آنها را می شد در نیویورک و شیکاگو ، پیش از جنگ جهانی اول در آمریکا
مشاهده کرد .
طرح های سانت الیا به اتفاق سایر طرفداران این جنبش ، از جمله ماریو چیاتونه و مارسلو
نیزولی در سال 1914 در میلان در نمایشگاهی به نام « گذارده شد و
بسیار مورد توجه محافل هنری و معماری قرار گرفت . از سانت الیا حدود سیصد تصویر
برجای مانده است .پروژه ساختمانی
شروع جنگ جهانی اول ، آغازی بود بر پایان جنبش فوتوریسم.
در سال 1915 ایتالیا وارد جنگ شد و بسیاری از پیروان فوتوریسم با توجه به افکار ملی
گرایانه خود و به طرفداری از افکار انقلابی فاشیست ها راهی جبهه های جنگ شدند .
سانت الیا هم در جنگ شرکت کرد و یک سال بعد در سال 1916 در خط مقدم جبهه
کشته شد . اگر چه بعد از پایان جنگ نمایشگاه هایی از کارهای فوتوریست ها در دهه
1920 و اوایل دهه 1930 بر گزار شد ، ولی اهمیت این جنبش بعد از جنگ چندان مورد
توجه نبود . عمر جنبش فوتوریسم نسبتا کوتاه بود . هیچ ساختمان مهمی به این سبک
این جنبش بعنوان یک نظریه فکری فراگیر فقط در شمال ایتالیا مطرح بود
ولی با وجود همه این موارد ، به علت مباحث مطرح شده توسط نظریه پردازان این سبک ،
که همه در راستای تبیین عصر جدید و خصوصیات و مقتضیات جهان مدرن بود ، این جنبش
حائز اهمیت بسیار است . خصوصا در اشکال و تصاویر کشیده شده توسط سانت الیا و
سایر معماران فوتوریسم ، شهرهایی به نمایش گذاشته شد که پس از نیم قرن ، یعنی
در دهه 1960 ، به منصه ظهور رسید . سیطره اتومبیل و تکنولوژی باعث بوجود آمدن
شهرهایی شد که تنها در تصور و ذهن این معماران انقلابی وجود داشت . مطالب
نظری معماری فوتوریسم همچون توجه به علم و تکنولوژی و جهان آینده ، حمل و نقل
سریع السیر ، گسست از گذشته ، حذف تزئینات ، بلند مرتبه سازی و نمایان کردن اجزای
عملکردی و تکنولوژیک ساختمان ، همه مواردی بودند که بعد ها تاثیر بسیار زیادی بر افکار
و طرح های معماران مدرن متعالی ، همچون کوربوزیه و گرو پیوس و همچنین سبک هایی
چون کانستراکتیویسم (ساختارگرایی) وهای – تک داشتند . در پایان باید عنوان کرد که
هنرمندان جنبش فوتوریسم ، زبان هنری عصر مدرن را بصورتی شفاف و عریان تبیین کردند
و چهره جهان مدرن در قرن بیستم را بسیار پیش از سایرین در تصاویر خود نشان
دادند. صنعت ساختمان
موضوعات عمومی
درباره این سایت